Anco van Moolenbroek

Tag: school

  • Beter presteren?! Begin met het lokaal

    In januari 2011 presenteerde de Minister van OCW haar aktieplan Beter Presteren, met de nadruk op de kernvakken in het curriculum. Overigens, een aktieplan is nog geen plan, maar alleen ‘het van plan zijn.’ Het echte plan moet nog komen. Haar ambtenaren zijn dat nu aan het schrijven.

    Ik heb alvast een paar suggesties op een rijtje gezet. Licht, Lucht en Beweging! Een make over van de school.

    1. Installeer in ieder lokaal Philips SchoolVision. Verbetert de concentratie met maar liefst 18%. Driekwart minder geobserveerde hyperactiviteit en daling van de foutfrequentie van 45%. Kosten voor onze school: ongeveer 100.000 euro.
    2. Zorg dat in ieder lokaal het binnenmilieu optimaal is. Het verbetert de resultaten, al is het percentage is niet duidelijk. Uit een onderzoek bleken de resultaten voor taal met 6% en voor rekenen met 23% te verbeteren. Kosten voor onze school: een heleboel, want onderzoek van de gg&gd Utrecht wees uit dat er bouwkundige aanpassingen nodig zijn om het binnenmilieu te verbeteren. Een raampje open biedt helaas te weinig soelaas. Minder leerlingen in de klas zou natuurlijk ook een optie zijn, maar om het onderwijs betaalbaar te houden, moeten er toch zeker 25 in een klas zitten.
    3. Start iedere dag met ochtendgym. 15 minuten beweging per dag verbetert de concentratie al. De effecten van beweging op de leerresultaten zijn niet sterk, maar wel positief. Daarna een gezamenlijk ontbijt. Natuurlijk uit de gezonde kantine.
    4. Door de schoolomroep klinkt zachtjes barokmuziek. Dat verbetert de concentratie en leerlingen kunnen 2-5 keer sneller leren. Kosten: nihil, waarschijnlijk alleen de jaarlijkse kosten van BUMA of zoiets.
    5. Planten in de klas. Planten nemen natuurlijk CO2 in, dus dat is meegenomen, maar sommige soorten zuiveren ook de lucht. Om planten in het lokaal te krijgen, moeten er wel wat leerlingen uit, want vol=vol. Hoewel, we kunnen natuurlijk ook hangplanten nemen. Leuk, van die brackets met Geraniums aan de muur (anders hangen ze voor de lampen). Kosten? Ik schat in dat we er een abonnement voor moeten nemen bij een plantenverzorger. 10.000 euro per jaar?

    Gek eigenlijk, dat we zo de nadruk leggen op toetsen en normen enz, terwijl het het aanpassen van de omgeving positief invloed heeft op de leerresultaten en gedrag. Bovendien, een beter binnenmilieu verlaagt het ziekteverzuim. Een kleine rekensom: op een formatie van 50 fte betekent 3% minder verzuim grofweg kostenverlaging van een kleine 90.000 euro. Nu nog een sponsor vinden, want een dergelijke investering uit het reguliere budget valt het nu niet te halen.

  • De gratie van de relatie

    “The most important aspect of a school is the quality of the human relationships within that school.” Bron

    We starten dit schooljaar met 650 leerlingen. 650 leerlingen om lief te hebben. Let wel: de verantwoordelijkheid voor 650 is niet groter dan voor 1! Want God verkiest relatie boven activiteit. Bij de gratie van de relatie!

    Mensen zijn geschapen om relaties aan te gaan; ze zijn ingesteld op contact. Daniel Goleman, auteur van onder meer het boek Emotionele intelligentie, schrijft daarover in zijn andere boek “Sociale intelligentie”, waarin hij wetenschappelijke inzichten over het sociale brein verwerkt tot een leesbaar geheel. Het sociale brein is overigens niet een localiseerbaar gedeelte van onze hersenen, maar veel meer een netwerk van hersengebieden die met elkaar samenwerken. Een dynamisch geheel!

    Door relaties wordt een gemeenschap gevormd van ‘kennen en gekend worden’. Door relaties wordt verbondenheid ervaren en zonder relaties geen overdracht van leven, van Leven. Bij de gratie van de relatie. Mooi woord is dat: gratie. Genade! Zo zeggen we dat ook: ik krijg een relatie. We zeggen niet: ik neem een relatie.

    Drie psychologische basisbehoeften staan aan de basis van motivatie, de innerlijke aanzet tot beweging. Dat zijn de behoefte aan competentie, autonomie en relatie.

    • Competent: je kan het
    • Autonomie: ik kan het zelf (of: ik kan zelf kiezen)
    • Relatie: ik hoor erbij

    Deze drie behoeften kunnen ook voor een organisatie gelden, zeker voor een schoolgemeenschap. Ook op onze school is deze drieslag zichtbaar. Na een roerige periode hebben we met elkaar gewerkt aan competentie. Vertrouwen in eigen kunnen en ontdekken (zichtbaar maken!) van talenten. Afgelopen schooljaar stond in het teken van het thema ‘Doe je werk met plezier’ (Efeze 5). Dat heb je onder meer als je doet wat je leuk vindt, en als je in de gelegenheid bent om het op jouw manier te doen (autonomie).  En nu dan “bij de gratie van de relatie’.

    Via twitter kreeg ik het begrip ‘Caring learning community’ , een zorgende of zorgzame leergemeenschap, onder de aandacht. Een CLC wordt door diverse scholen in de UK en USA gehanteerd als hun visie voor hun schoolleven. Een wetenschappelijk studie naar het gedrag dat meeste bijdraagt aan een CLC, onderscheid 5 categorieën gedrag: Bron

    • het vermogen om angst te verminderen / positief gezegd: zorgzaamheid
    • bereidheid om te luisteren
    • belonen van goed gedrag
    • overdracht van vriendschap
    • gepast gebruik van positieve kritiek.

    In een aantal bijdragen zal ik op ingaan op deze 5 categorieën.

    Voor onze school is een CLC geen nieuwe gedachte. We zíjn een zorgzame leergemeenschap. Dat is ook de opdracht die Jezus ons gaf: “… opdat zij allen een zijn.” en “geef acht op elkaar”. Uit onderzoek blijkt verder dat zorgzaamheid de meest belangrijke kwaliteit is waar leerlingen op letten. In dat licht moeten we eigenlijk ook geen onderscheid maken tussen ‘leerlingen’ en ‘zorgleerlingen’.  Welke leerling is geen zorgleerling? Zorgzaamheid is overigens niet hetzelfde als: alles voor een ander doen; dan ontneem je de ander zijn autonomie . Zorgzaamheid is juist datgene doen dat zorgt dat een ander zich kan ontwikkelen.

    Door liefde gedreven! Dat is de titel van een boekje wat Heidi Baker schreef over de zaligsprekingen in de Bergrede. Zij beschrijft daarin hoe zij leert om anderen onvoorwaardelijk lief te hebben, en bovenal alles te verwachten van haar hemelse Vader. Radicale liefde die zorgt dat harten aangeraakt worden, en het Koninkrijk van God gestalte krijgt.

    In het eerder genoemde boek van Goleman onderscheid hij op grond van wetenschappelijke inzichten drie componenten van ‘liefde’: gehechtheid, zorgzaamheid en verlangen. Dat vind ik een prachtige beschrijving, juist ook van het leven als christen en als medewerker van de Passie. Gehecht op het fundament van het Woord, op Christus. Zorgzaam naar anderen en verlangend naar de tegenwoordigheid van de Geest.

    [bij de start van het schooljaar 2010-2011]