Anco van Moolenbroek

Categorie: Bezinning

  • Klasmanagement

    Een van mijn favoriete boeken is het boek ‘Achter de scherven’ van Adrian Plass. Omdat ik me in de hoofdpersoon en zijn situatie herken vanuit mijn ervaring als startend docent. Het is al weer heel wat jaren geleden, maar de beleving van de eerste lessen, de eerste aanvaringen, dat vergeet je niet. Adrian Plass vertelt op onnavolgbare wijze het ontroerende verhaal van de ontwikkeling van ‘meester’ Harper, die zonder vooropleiding terecht komt in een baan als tehuisvader in een internaat voor jongens met een gedragsstoornis. Waar het bij een andere collega van een leien dakje lijkt te gaan, heeft meester Harper de grootste moeite om zijn gezag te verdienen en wordt hij aan alle kanten uitgeprobeerd. Maar hij ontdekt het geheim van opvoeding: houden van je kinderen, van je leerlingen, je pupillen. En zij houden van jou.

    Onderwijzen vereist oefening. Vereist reflectie. Vallen en weer opstaan. Goed klasmanagement brengt leerlingen tot presteren en vormt hen tot volwassenen. Er zijn vast genoeg sites te vinden met tips voor ‘de beginnende en gevorderde’ docent. Onderstaande punten zijn mijn leerpunten en ontdekkingen.

    1. Benader leerlingen als volwassenen, beschouw hen als kinderen. Met respect.
    2. Bouw dagelijks aan je relatie met leerlingen. Groeten, oogcontact, glimlachen, bij naam noemen. Dat lijkt allemaal heel basic en dat is het ook. Iedereen wil toch gezien worden? Zie jij hen, zien zij jou.
    3. Wees consequent. Dat is pas strengheid. Voorkom ‘als… dan’ uitspraken. “Wie nú nog zijn mond open trekt, kan gaan.” Geheid dat het een van de liefste meisjes uit de klas is die nét nog wat tegen haar buurvrouw zegt. Het werkt beter om het zo te formuleren: “Wil jij na de les even bij me komen? Dan hoor ik graag van je waarom je nu door mij heen praat!”. Consequent is ook voorspelbaar zijn. Leerlingen moeten weten wat ze aan je hebben. Dat is veilig. Stelregel is dan ook: niet te veel regels, die moet je allemaal maar houden. Kies er maximaal drie die voor jou hanteerbaar zijn.
    4. Zeg het altijd als je iets niet leuk vindt, ook al lijkt er nog niets aan de hand. Dan ben je zelf nog niet op de top van je emotie en een leerling heeft dan nog de kans om een andere keus te maken. (Ooit kreeg ik het advies: vraag je eens af hoe je er uit ziet als je boos bent).
    5. Betrap op goed gedrag. Dat geldt vooral voor leerlingen die het lastig vinden om stil te zitten, zoals leerlingen met ADHD. Vijf keer meer belonen dan straffen.
    6. Je doceerstijl lijkt op je leerstijl. Niet iedere leerling kan je daarom vanzelfsprekend volgen. Navragen dus! Zit je nog op de juiste golflengte? Soms zag ik ogen van leerlingen vol onbegrip naar mij staren, maar ze zeiden niets. “Kun jij even samenvatten wat ik net gezegd heb? … Heel goed! Wat bedoel je dan als je zegt dat …”
    7. Leer empathisch te zijn. Empathie is het vermogen zich te identificeren met en begrijpen van andermans gevoelens. Leerlingen verlangen niet altijd argumenten of antwoorden, maar begrip voor hun standpunt. Dan mag je ook begrip voor jouw standpunt verwachten.
    8. Time out. Het is niet erg als je het antwoord niet weet, of niet weet hoe je moet reageren.
    9. Achter iedere leerling staan zijn of haar ouders. Ze horen graag goed nieuws. Spreek over hun kind alsof je leerling erbij is. Spreek met je leerlingen alsof hun ouders erbij zijn.
    10. Kauw niet alles voor en vermijd zoveel mogelijk om leerlingen te vertellen hoe ze het moeten doen. Er bestaat tegenwoordig zoiets als  LEAN management. “Lean management focust op het voorkomen van verspilling: extra tijd; arbeid of materiaal dat wordt gebruikt om een product of dienst te leveren zonder dat het waarde toevoegt.” Oftewel: Leer Een Ander Nadenken. “En hoe zou jij dat oplossen?” Zo wordt LEAN learn. Natuurlijk zijn er grenzen, en schrijft een goede opdracht ook een werkwijze voor. Het gaat hier dan ook om je eigen instelling: hoe ga je met vragen van leerlingen om.

    Onderwijs is hard werken. Toewijding aan je leerlingen en je vak is daarbij onmisbaar. Je hoeft niet alles in een keer te leren, maar zorg wel dát je leert. Wellicht helpen bovenstaande ervaringen je daarbij. Veel plezier!

  • De gratie van de relatie

    “The most important aspect of a school is the quality of the human relationships within that school.” Bron

    We starten dit schooljaar met 650 leerlingen. 650 leerlingen om lief te hebben. Let wel: de verantwoordelijkheid voor 650 is niet groter dan voor 1! Want God verkiest relatie boven activiteit. Bij de gratie van de relatie!

    Mensen zijn geschapen om relaties aan te gaan; ze zijn ingesteld op contact. Daniel Goleman, auteur van onder meer het boek Emotionele intelligentie, schrijft daarover in zijn andere boek “Sociale intelligentie”, waarin hij wetenschappelijke inzichten over het sociale brein verwerkt tot een leesbaar geheel. Het sociale brein is overigens niet een localiseerbaar gedeelte van onze hersenen, maar veel meer een netwerk van hersengebieden die met elkaar samenwerken. Een dynamisch geheel!

    Door relaties wordt een gemeenschap gevormd van ‘kennen en gekend worden’. Door relaties wordt verbondenheid ervaren en zonder relaties geen overdracht van leven, van Leven. Bij de gratie van de relatie. Mooi woord is dat: gratie. Genade! Zo zeggen we dat ook: ik krijg een relatie. We zeggen niet: ik neem een relatie.

    Drie psychologische basisbehoeften staan aan de basis van motivatie, de innerlijke aanzet tot beweging. Dat zijn de behoefte aan competentie, autonomie en relatie.

    • Competent: je kan het
    • Autonomie: ik kan het zelf (of: ik kan zelf kiezen)
    • Relatie: ik hoor erbij

    Deze drie behoeften kunnen ook voor een organisatie gelden, zeker voor een schoolgemeenschap. Ook op onze school is deze drieslag zichtbaar. Na een roerige periode hebben we met elkaar gewerkt aan competentie. Vertrouwen in eigen kunnen en ontdekken (zichtbaar maken!) van talenten. Afgelopen schooljaar stond in het teken van het thema ‘Doe je werk met plezier’ (Efeze 5). Dat heb je onder meer als je doet wat je leuk vindt, en als je in de gelegenheid bent om het op jouw manier te doen (autonomie).  En nu dan “bij de gratie van de relatie’.

    Via twitter kreeg ik het begrip ‘Caring learning community’ , een zorgende of zorgzame leergemeenschap, onder de aandacht. Een CLC wordt door diverse scholen in de UK en USA gehanteerd als hun visie voor hun schoolleven. Een wetenschappelijk studie naar het gedrag dat meeste bijdraagt aan een CLC, onderscheid 5 categorieën gedrag: Bron

    • het vermogen om angst te verminderen / positief gezegd: zorgzaamheid
    • bereidheid om te luisteren
    • belonen van goed gedrag
    • overdracht van vriendschap
    • gepast gebruik van positieve kritiek.

    In een aantal bijdragen zal ik op ingaan op deze 5 categorieën.

    Voor onze school is een CLC geen nieuwe gedachte. We zíjn een zorgzame leergemeenschap. Dat is ook de opdracht die Jezus ons gaf: “… opdat zij allen een zijn.” en “geef acht op elkaar”. Uit onderzoek blijkt verder dat zorgzaamheid de meest belangrijke kwaliteit is waar leerlingen op letten. In dat licht moeten we eigenlijk ook geen onderscheid maken tussen ‘leerlingen’ en ‘zorgleerlingen’.  Welke leerling is geen zorgleerling? Zorgzaamheid is overigens niet hetzelfde als: alles voor een ander doen; dan ontneem je de ander zijn autonomie . Zorgzaamheid is juist datgene doen dat zorgt dat een ander zich kan ontwikkelen.

    Door liefde gedreven! Dat is de titel van een boekje wat Heidi Baker schreef over de zaligsprekingen in de Bergrede. Zij beschrijft daarin hoe zij leert om anderen onvoorwaardelijk lief te hebben, en bovenal alles te verwachten van haar hemelse Vader. Radicale liefde die zorgt dat harten aangeraakt worden, en het Koninkrijk van God gestalte krijgt.

    In het eerder genoemde boek van Goleman onderscheid hij op grond van wetenschappelijke inzichten drie componenten van ‘liefde’: gehechtheid, zorgzaamheid en verlangen. Dat vind ik een prachtige beschrijving, juist ook van het leven als christen en als medewerker van de Passie. Gehecht op het fundament van het Woord, op Christus. Zorgzaam naar anderen en verlangend naar de tegenwoordigheid van de Geest.

    [bij de start van het schooljaar 2010-2011]

  • Goede Vrijdag & Pasen


    Goede Vrijdag

     

    drie kruisen

    in het midden

    de Middelaar

    Een voor allen

    vergeef hen wat zij doen

    het is volbracht!

    Pasen

     

    een graf

    midden in de hof

    leeg en vrij

    allen

    vragen waar U bent

    Hij is opgestaan!

  • Geloof, IQ en depressie

    Vandaag las ik over twee interessante onderzoeken:

    1. Geloof versterkt behandeling tegen depressie. Geloof helpt angst en stress te verminderen en versterkt het effect van een medische behandeling.

    2. Hoog IQ leidt tot voorkeur atheïstische levensvisie. Volgens onderzoekers bestaat er een verband tussen een hoog intelligentieniveau en liberale opvattingen.

    Ik heb te doen met die atheïsten. Moet je het alleen van dit leven hebben, zit je ook nog langer met je depressie!

  • How to pray

    `This, then, is how you should pray “Our Father in heaven…”‘ (Matt 6:9)

    This prayer begins where all true prayers start, with the spirit of adoption: Our Father.

    But then the childlike soul begins to understand the grandeur of the Father and ascends into heartfelt adoration

    There is only a small step from adoring worship to a glowing missionary spirit: Your kingdom come, Your will be done

    Next follows an expression of dependence on God: Give us this day

    As you are illuminated by the Spirit, you realize you are sinful, so you beg for mercy: Forgive us

    Then knowing you are accepted by God, you ask for strength.

    Finally, a result of all this, there is triumphant praise: for Yours is the … glory forever”

    Amen!

    Spurgeon

  • Overzicht Efezebrief

    In de zomervakantie 2009 zijn we als gezin voor de 10e keer op gezinskamp geweest. We hebben ons daar laten leren door de Efezebrief. In de voorbereiding heb ik onderstaand schematisch overzicht gemaakt.