Homo sorosensus

In april 2020 publiceerde de WHO een document waarin beschreven staat hoe overheden de Ccrisis aan zouden kunnen pakken. De crisis kent volgens de WHO allerlei overgangsfases. De UN had al even daarvoor haar inzichten gepubliceerd: SHARED RESPONSIBILITY, GLOBAL SOLIDARITY: Responding to the socio-economic impacts of COVID-19 (mrt 2020). Het is overigens best knap om in zo’n korte tijd dergelijke goed leesbare rapporten te produceren. Ik heb nog niet alles gelezen, maar deze alinea valt me wel op: “Recovery must lead to a different economy – more equal, inclusive and sustainable – where health, social and environmental conditions that determine well-being must be central to the development of the new normal. This has been highlighted in the UN framework for responding to the socio-economic impact of COVID-19 through shared responsibility and global solidarity” (WHO, 2020, p. 11).

Vert: Herstel moet leiden tot een andere economie – meer gelijk, inclusief en duurzamer – waarin gezondheids-, sociale en ecologische omstandigheden die het welzijn bepalen, centraal moeten staan bij de ontwikkeling van het nieuwe normaal. Dit is benadrukt in het VN-kader om te reageren op de sociaaleconomische impact van COVID-19 door middel van gedeelde verantwoordelijkheid en wereldwijde solidariteit.

De WHO is duidelijk. Het kan niet bij het oude blijven. Het nieuwe normaal wordt er eentje van gedeelde verantwoordelijkheid en wereldwijde solidariteit. Wie kan daar tegen zijn?! And never waste a good (or a bad) crisis! Hoe kom je op deze ideeën?! Een antwoord vond ik in het het tijdschrift Open Society News uit 2009. Daarin schrijft Nils Muiznieks, ooit programmadirecteur van de Open Society Foundation in Letland en tot 2018 commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa: “Many of us (…) assumed that within two decades we could help create a new “open society man.” This “new man”—homo sorosensus—would replace homo sovieticus, whose remains would slowly decompose on the ash heap of history (located in a dark alley behind the gleaming main streets of the new, “normal” open societies we would build). This new “open society man” (and woman!) would be committed to democracy and the rule of law, exhibit civic courage when necessary, be respectful (not just tolerant) of minorities, support socially equitable markets, and be a good european while remaining a responsible global citizen. The new open society man and woman would have no experience with rigid ideology and suppression of critical thought.” (p. 6, 8).

Vert: “Velen van ons (…) gingen ervan uit dat we binnen twee decennia konden helpen bij het creëren van een nieuwe” open samenleving mens”. Deze ‘nieuwe mens’ – homo sorosensus – zou homo sovieticus vervangen, wiens overblijfselen langzaam uiteen zouden vallen op de ashoop van de geschiedenis (gelegen in een donker steegje achter de glanzende hoofdstraten van de nieuwe, ‘normale’ open samenlevingen [SEC! AvM] die we zullen bouwen). Deze nieuwe ‘Open Society man’ (en vrouw!) zou zich inzetten voor democratie en de rechtsstaat, zou zo nodig burgermoed tonen, respectvol (niet alleen tolerant) zijn voor minderheden, sociaal rechtvaardige markten ondersteunen en een goede Europeaan zijn, een verantwoordelijke wereldburger blijven. De nieuwe Open Society man en vrouw zouden geen ervaring hebben met rigide ideologieën en het onderdrukken van kritisch denken.”

Het citaat gaat weliswaar over de omwentelingen in het Sovjet Rijk, achter het IJzeren Gordijn. En met twee decaden bedoelt men na 1989, de val van de Muur. Wat natuurlijk opvalt is het taalgebruik. Inmiddels zijn we vier decaden verder. We zijn nu toe aan de nieuwe normale open samenleving, zonder rigide ideologieën en zonder censuur. Interessant weetje is dat 18 van de 20 factcheckers van Facebook op een of andere wijze verbonden zijn met het gedachtengoed van de Open Society! Ook de BM-foundation doet overigens een duit in ’t zakje. Snap je ook gelijk hoe deze strijd tegen fakenews werkt.

De homo sorosensus is vernoemd naar de godfather van de Open Society, George Sorros. Hij is een multimiljardair die zijn geld gebruikt om zijn filosofische idealen te realiseren. De gedachte achter de homo sorosensus is die van het communitarianisme. Dat is wat anders dan het communisme. Dat was het oude normaal. Communitarianisme benadrukt het nauwe verband tussen individu en de gemeenschap. Iemands persoonlijkheid en identeit wordt grotendeels gevormd door relaties met de gemeenschap. Daarom horen we nu ook zoveel: we moeten het samen doen. Je dient je solidair te gedragen. Je doet het tenslotte niet voor jezelf. Zo wordt jouw persoonlijkheid gevormd door de gemeenschap. Vroeger wist Vadertje Staat wat goed voor je was. En straks? Ja, wie zal het zeggen?!

Gezien de grote eensluidende formuleringen van overheden wereldwijd in de huidige crisis, kan het niet anders dan dat zij deze filosofie als uitgangspunt nemen. Als getuigenverklaringen eensluidende formuleringen kennen, dan is het onderling afgesproken. Maar goed, een pandemie moet je nu eenmaal ook globaal aanpakken. Voor de homo sorosensus er werkelijk is, zal de impact van de huidige crisis enorm zijn, zoals de WHO in onderstaand figuur laat zien. Het zijn de geboorteweeën van de homo sorosensus.


Ik ontwaar Bijbelse parallelen. Een nieuwe geboorte, een nieuwe mens, van opruimen van het oude, van de geboorteweeën van een nieuwe schepping. Petrus, de apostel, verwacht een nieuwe een nieuwe hemel en een nieuwe aarde waar gerechtigheid woont. Zouden de WHO en de UN daarnaar toe werken? Dát zou toch mooi zijn! Maar ik vrees dat we toch teveel van wereldbeeld verschillen.

#followthemind | #followthemoney | #followthemighty

En dankjewel, Polly, voor het aanreiken van wat achtergrondinfo.